Pesachfeest!

Door Esmée 

Afgelopen vrijdagavond hebben we Sederavond gevierd. Het was een gezellige, geslaagde avond! We hebben veel nieuwe dingen geleerd, leuke liedjes gezongen en Marianne heeft alles leuk uitgelegd. De oudste persoon heeft een paar stukjes matse verstopt en de kinderen/jongeren mochten het zoeken. Uiteindelijk heb ik het zelf gevonden. Vervolgens moest ik met Arij onderhandelen over de prijs, dat werd chocolade en met elkaar uit eten.

De tafel gedekt voor Seder

Hierbij een kleine uitleg over hoe werkt met eten bij Pesach/de Sederavond: Pesach staat ook bekend als lentefeest, vrijheidsfeest of matsefeest. Alle (orthodoxe) joden moeten dan allemaal hun hele huis reinigen en er mogen geen resten van gist achterblijven. Er wordt zelfs speciaal servies voor gebruikt. De avond voor Pesach wordt er met een kaars gekeken of er geen resten zijn achtergebleven. Alle overblijfselen met gist worden de volgende ochtend ritueel verbrand.

Lydia en Esmée matses aan het eten

Bij de Sederavond wordt een Sederschotel gemaakt. Er liggen in totaal vijf verschillende dingen op de schaal:

1. Karpas (groene kruiden) bijv. peterselie, sla of selderij 
2. Chazeret (zout water) verwijst naar de tranen van de slavernij en het water van de Schelfzee
3. Maror (bittere kruiden) herinnert aan de zware slavenarbeid 
4. Zroa (een ongebroken lamsbout) tegenwoordig een kippenbotje dat verwijst naar het Pesachoffer (Ex. 12:3-9), het is gebrand als herinnering aan de verwoesting van de tempel
5. Beetsa (een gekookt en gebakken ei) het ei en het botje (na Jezus' leven op aarde pas aan de Pesach-symbolen toegevoegd)

De Sederschotel

Tijdens de Pesachweek eten religieuze en traditionele joden alleen maar matses en geen gerezen brood. De bedoeling van het eten van matses is om de slavernij en de bevrijding door God te gedenken. Het kleed dat over de matses van de Sedermaaltijd ligt heeft officieel drie gaten. Deze staan symbool voor: de Cohen (de priester), de leviet (de dienaar) en het volk Israël, ze vormen een eenheid. Na de Sederavond mag er een week lang geen zuurdesem gegeten worden.

Een van de geschilderde boekenplanken

Sinds vorige week maandag t/m gisteren heb ik een paar dagen bij Corrie geholpen op haar kantoor. Ik heb er twee kasten en drie boekenplanken wit geschilderd. Ook heb ik haar geholpen met het maken van kaarten voor mensen. Woensdagmiddag ben ik mee geweest naar een oude mevrouw. Ze was zelf niet fit genoeg meer om haar huis schoon te maken, dus ik heb samen met Corrie de keuken schoongemaakt. Het was een geslaagde Pesachweek!

Land vol verhalen

Door Margreet 

Ondertussen hebben we al ruim twee derde van onze tijd in Israël erop zitten. Wat is het tot nu al een geweldige tijd geweest waarin we veel van het land en de cultuur hebben mogen zien, mooie ontmoetingen mochten hebben, mochten leren uit de Bijbel en we langzaam steeds meer van de taal spreken. Niets zo leuk als in een koffiecafeetje iemand begroeten, vragen hoe het gaat, een cappuccino met sojamelk bestellen, bedanken en afscheid nemen. Vol trots loop ik dan met mijn cappuccino over straat en houd mezelf voor dat de barista niet heeft gemerkt dat ik geen Hebreeuws spreek…

Naast koffie bestellen zijn we druk met ons werk. We hebben allemaal een geweldige werkplek en wat is het mooi om zo het land te kunnen dienen! Afgelopen week hebben we de verjaardag van Elleke gevierd. Dit maal niet door het spelen van verstoppertje zoals bij de verjaardag van Esmée, maar door een Bijbelstudie. Uiteraard onder het genot van een stukje taart.

Het weekend zijn we met Koen naar Bethel en Shilo gegaan. We vertrokken zondag om 07:30 naar het auto verhuurbedrijf. Arij was, zoals wel vaker, voorop gegaan om e.e.a. te regelen en als eerste aan de beurt te zijn. Gelukkig viel het allemaal mee met de drukte en konden we al snel op weg.

's Ochtends wachten op Arij die alles regelt

Tijdens de rit naar Bethel heeft Koen veel verteld over het Bijbelse gebied Juda en Samaria en over Joodse nederzettingen. Eerst zijn we op bezoek gegaan bij een wijngaard. Het was heel bijzonder om te zien dat teksten uit de Bijbel voor je ogen als het ware ‘levend’ worden. We zagen velden vol wijngaarden, zoals in Jeremia 31 staat beschreven.

Wijngaard in Bethel

Koen bij de plek van Jakobs droom

Eenmaal in Bethel aangekomen viel het op dat er geen toerist te bekennen was, terwijl deze plek zo’n bijzondere betekenis heeft. Koen heeft ons veel verteld uit de Bijbel en tijdens een wandeling liet Koen ons allerlei planten zien die we konden eten. Bij een Joodse supermarkt hebben we pita’s en hummus gekocht. Toen we naar Shilo wilden gaan, ging de deur van de gehuurde bus niet meer dicht. Koen en Arij hebben van alles geprobeerd terwijl de vrouwen in de bus aan het bidden waren. Na een paar minuten was de deur weer gerepareerd en konden we op naar Shilo om te picknicken.

Koen met een van de eetbare planten

De mannen druk bezig met de autodeur

In Shilo heeft jarenlang de ark gestaan en het is ook de plek waar het gebed van Hannah werd verhoord. Koen vertelde dat het vaak rustig is, maar deze dag was het enorm druk met klassen vol kinderen. Bijzonder dat deze kinderen de verhalen uit de Bijbel horen en mogen zien!

De plek waar de ark heeft gestaan in Shilo

Volgende week wordt in Israël het Pesachfeest gevierd. Het is een van de belangrijkste Joodse feesten. Met Pesach wordt de slavernij in Egypte en de uittocht uit Egypte herdacht. In deze periode worden er geen producten met gist gegeten en wordt er geen brood maar zogenaamde matses gegeten. Ook wij hebben matses in huis gehaald. Voorafgaand aan Pesach wordt alles grondig schoongemaakt omdat er geen producten met gist in de huizen mogen achterblijven.

Op mijn werkplek wordt de kinderen bijna dagelijks het verhaal van de uittocht uit Egypte verteld. Omdat de kinderen niet allemaal kunnen zien, wordt er gebruik gemaakt van verschillende materialen zodat alle zintuigen geprikkeld wordt. Zo is er echt water, kikkers van verschillende materialen, proeven ze matses, muziek etc. Afgelopen week vertelde een Joodse onderwijzer het verhaal van de uittocht. Een islamitische verzorgende had vragen over dit verhaal en zo kregen we als jood, moslim en christen een gesprek over het verhaal van Mozes. Zo bijzonder om dit mee te mogen maken: de Bijbel die spreekt en jood, christen en moslim samenbrengt…

Weekend in Israël

Door Lydia 

Heee lieve bloglezers,

We zitten alweer op tweederde van onze reis en ik wil nog niet weg van deze mooie, bijzondere maar ook complexe plaats. Aan de andere kant mis ik m'n huisgenoten, familie en vrienden. En ik mis dat ik vanuit huis in auto kan stappen om pas op m'n werk een beetje wakker te worden. Nu moeten we iedere dag de heuvel op om vervolgens tien minuten op het rode stoplicht te staan wachten. Maar het uitzicht maakt het wel goed. We zeiden in de groep tegen elkaar, dat als we over Nederland spreken we een shekel in de pot moeten doen.

We maken genoeg leuke dingen mee om het niet te vaak over Nederland te hebben. Zo ook afgelopen weekend: op vrijdagochtend hebben we geholpen bij een soepkeuken van King of Kings, een fijne internationale gemeente in de stad. Eten uitdelen aan mensen die het net iets minder hebben. Bijzonder om met vrijwilligers uit verschillende landen te helpen en te dienen. Nadat we door de stad gebanjerd hebben en falafel gegeten hebben, zijn we naar het openingsmoment van de shabbat bij de Kotel (Klaagmuur) geweest. Allereerst wordt om 19.00 uur de shofar (ramshoorn) geblazen en wordt het van lieverlee drukker op het plein. Daar ging een groep jongemannen dansen en zingen met een paar rabbijnen in het midden die net zo hard meededen. De shabbat wordt zingend voor de muur ingeluid, mannen en vrouwen gescheiden, met de psalmen van de shabbat. Volgens mij beginnen ze rond psalm 89. Wat ik vond opvallen was dat ze daar vooral zijn om God, ondanks alles, groot te maken. Zelfs door heen en weer te bewegen willen ze God dienen. Voor mij was het ook mooi om die psalmen voor het volk van Israël te bidden. Mocht je de psalmen weer eens lezen probeer een keer het vanuit het volk van God te lezen.

Erev Shabbat

Erev Shabbat

Op zondag zijn we naar het zuiden afgedaald, naar Arad, aan het begin van de woestijn. Aan de rand van het dorp, net buiten het zicht, staat een waardevol kunstwerk: Fountain of Tears. Een lange muur gemaakt van stenen uit Jeruzalem, verdeeld in zeven panelen. Ieder paneel beeldt één van Jezus' laatste woorden voor zijn sterven uit. Voor de panelen staan zeven bronzen beelden die het gevoel van een mens in de Holocaust moeten verbeelden. De figuur die Jezus voorstelt en de Holocaustfiguur hebben een link met elkaar. Voor Joden die het zien is het heel schokkend omdat ze al eeuwen vervolgd en gedood worden door christenen. Het symbool van een kruis is erger dan een hakenkruis. Voor mij is dit kunstwerk een beeld van hoop en een herdenkingsmonument. Wat bijzonder is, is dat een kopie van het kunstwerk bij Auschwitz zal worden geplaatst.

'Mijn God, mijn God, waarom heeft U mij verlaten?'

Na het bezoek aan de Fountain of Tears zijn we naar de Dode Zee geweest, waar we genoten van een picknick en van de zon en het lekkere water. Hierna zijn we gaan wandelen bij de watervallen van Ein Gedi. Op een gegeven moment liep ik tussen twee vrouwen die psalm 42 zongen in het Hebreeuws. Grappig om door het water te lopen en te zingen over een hert dat verlangt naar waterstromen. We waren nog net op tijd in de auto voordat de stromen van regen en onweer op ons neerkwamen. Het was al met al weer een fijne dag.

Bij de Dode Zee

Bij Ein Gedi

Zoveel belevenissen

Door Elleke 

Wat gaat de week toch snel, nu we hier wat langer zijn. Vooral wanneer we werken. De dag van de excursie was dit weekend op zaterdag en dat was een hele belevenis, die dan wel weer lang in mijn gedachten blijft. We gingen vroeg op pad, werden al voor 7 uur gehaald door Peter, die zijn busje (als chauffeur) beschikbaar stelde. En Inge was weer van de partij, als gids. Ze heeft ons de hele dag langs bijzondere plaatsen geleid door de Jordaanvallei en rondom (en erop per boot) het meer van Galilea. Aan de Jordaan hielden we stil op de plek waar Johannes de Doper het volk opriep om zich om te keren naar God en waar ook Jezus zich liet dopen. Door de vallei hoorden we van Inge dat hier door de eeuwen heen allemaal nare veldslagen hebben plaatsgevonden. Nog steeds is het een omstreden gebied, hoewel het aan beide kanten van dé vallei mooi groen is door de aanleg van uitgestrekte plantages van zowel Joden als Arabieren, die er wonen.

Uitleg van gids Inge bij de Jordaan

Een stukje Jordaan

Het meer was prachtig om te zien. De resten van de synagogen uit de tijd van Jezus maakten het meeste indruk op mij. In Magdala zijn recent resten opgegraven, maar ook in Kafarnaüm is het onderste deel van de synagoge nog uit die tijd. Opvallend is dat pal naast de synagoge gewoon huisjes staan of een markt met stenen bakken, waar de vis toentertijd levend in werd verkocht. Naast gebedshuis was de synagoge ook een soort dorpshuis. Het hedendaagse dorpsleven miste ik rond het meer van Galilea. Kafarnaüm, de plaats waar Jezus gewoond heeft, is alleen nog maar een opgraving. Inge vertelde dat Jezus al waarschuwde dat het met Kafarnaüm, Chorazin en Betsaïda slecht zou aflopen, wanneer ze niet zouden geloven, ondanks de vele wonderen die de mensen er hadden gezien. Aan het meer stonden we stil op een plaats waar wordt herdacht dat Jezus na zijn opstanding aan de discipelen verscheen. Hij praatte tegen Petrus. Inge gaf ons stille tijd aan het water om te luisteren of Jezus misschien ook iets tegen ons wilde zeggen. Een bijzonder moment.

Moment bij het meer

Meer van Galilea

Naast onze vaste werkplekken, waar we ons eigenlijk alle vijf helemaal op onze plek voelen, gaan we ook om de week op vrijdag op bezoek bij ouderen, die de Holocaust (ze zeggen zelf Shoa = vernietiging) hebben overleefd. Het is echt heel erg fijn om met deze ouderen, vol levenservaring, en vaak helemaal levend volgens de joodse leefregels, te mogen omgaan. Voor hen is het fijn om weer eens Nederlands te kunnen praten en de ervaringen die ze als kind of jong volwassene hebben beleefd te kunnen delen. Hun verhaal is een verhaal dat nooit vergeten mag worden. Één mevrouw heeft een aantal jaar geleden een gedenksteen op haar ouderlijk huis aan de Nieuwe Keizersgracht in Amsterdam geplaatst, nadat de nieuwe eigenaren bedachten dat dit huis vroeger van een Joodse familie moet zijn geweest. Deze vrouw heeft als enige van het gezin de oorlog overleefd. Op 200 meter straat zijn in de Tweede Wereldoorlog 200 Joden omgekomen, wiens namen kort geleden op stenen aan de gracht zijn gegraveerd.

Overblijfselen in Magdala

Bij Galilea

Eigenlijk is het onmogelijk om in een blog te schrijven over wat we beleven, want we beleven zóveel. En er zijn hier zoveel culturen, geloven, meningen, gevoelens, gedachten. Het is maar héél goed dat we een God hebben, die van ons houdt, ons zachtjes leidt, weet wat we wel en niet aankunnen en er altijd bij is. Zijn naam is " Ik ben". Alle eer aan Hem.